Tài liệu ôn thi công chức 2020 - 400 câu hỏi phỏng vấn ôn thi công chức, viên chức giáo viên - P2

Xem nhiều tuần qua:

Tài liệu ôn thi công chức 2020 – 400 câu hỏi phỏng vấn ôn thi công chức, viên chức giáo viên – P2

Câu hỏi viết:

Câu 1/ Những thách thức của thế kỷ 21 đối với giáo dục đại học và phương hướng hành động (giáo dục đại học cần phải làm gì trước những thách thức đó?) (xem thêm tài liệu GD học đại học từ trang 43-47)

Những thách thức của thế kỷ 21 đối với giáo dục đại học:

Tình hình thế giới:

– Trên thế giới, hồ bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn. Kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục phục hồi và phát triển nhưng vẫn tiềm ẩn những yếu tố bất trắc khó lường.

– Toàn cầu hóa và hội nhập thế giới. Toàn cầu hoá kinh tế tạo ra cơ hội phát triển nhưng cũng chứa đựng nhiều yếu tố bất bình đẳng, gây khó khăn, thách thức lớn cho các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển. Cạnh tranh kinh tế – thương mại, giành giật các nguồn tài nguyên, năng lượng, thị trường, nguồn vốn, công nghệ…giữa các nước ngày càng gay gắt

– Những cuộc chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, xung đột dân tộc, tôn giáo, chạy đua vũ trang, hoạt động can thiệp, lật đổ, ly khai, hoạt động khủng bố, những tranh chấp về biên giới, lãnh thổ, biển đảo và các tài nguyên thiên nhiên tiếp tục diễn ra ở nhiều nơi với tính chất ngày càng phức tạp.

– Các mâu thuẫn lớn của thời đại vẫn rất gay gắt. Nhiều vấn đề toàn cầu bức xúc đòi hỏi các quốc gia và các tổ chức quốc tế phối hợp giải quyết: khoảng cách chênh lệch giữa các nhóm nước giàu và nước nghèo ngày càng lớn (Sự gia tăng cách biệt giữa các quốc gia); sự gia tăng dân số cùng với các luồng dân di cư (Tăng trưởng dân số, chảy máu chất xám); tình trạng khan hiếm nguồn năng lượng, cạn kiệt tài nguyên, môi trường tự nhiên bị huỷ hoại (ô nhiễm môi trường); khí hậu diễn biến ngày càng xấu, kèm theo những thiên tai khủng khiếp; các dịch bệnh lớn, các tội phạm xuyên quốc gia có chiều hướng tăng.

– Dân chủ hoá

– Sự tiến bộ nhanh chóng của khoa học công nghệ, khoa học công nghệ sẽ có bước tiến nhảy vọt và những đột phá lớn, Tăng tốc cách mạng KH-CN.

– Đô thị hoá

– Loại trừ xã hội của một bộ phận dân số

– Hình thành nền kinh tế tri thức và xã hội thông tin

– Đổi mới giáo dục diễn ra trên quy mô toàn cầu

Tình hình khu vực:

– Ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương nói chung và Đông Nam Á nói riêng, xu thế hồ bình, hợp tác và phát triển tiếp tục gia tăng, nhưng luôn tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định như: tranh chấp về ảnh hưởng và quyền lực, về biên giới, lãnh thổ, biển đảo, tài nguyên giữa các nước; những bất ổn về kinh tế, chính trị, xã hội ở một số nước

Tình hình Việt Nam:

Trong nước, những thành tựu 5 năm qua (2001 – 2005) và 20 năm đổi mới (1986 – 2006) làm cho thế và lực của nước ta lớn mạnh lên nhiều so với trước. Việc mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, giữ vững môi trường hồ bình tạo thêm nhiều thuận lợi cho nhân dân ta đổi mới, phát triển kinh tế – xã hội với tốc độ nhanh hơn. Tuy nhiên, nước ta đang đứng trước nhiều thách thức lớn, đan xen nhau, tác động tổng hợp và diễn biến phức tạp, không thể coi thường bất cứ thách thức nào. Nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới vẫn tồn tại. Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên gắn với tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí là nghiêm trọng. Những biểu hiện xa rời mục tiêu của CNXH chưa được khắc phục. Các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hồ bình”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta.

Giáo dục đại học cần phải làm gì trước những thách thức trên: 4 phương hướng:

Những năm tới, đất nước ta có cơ hội để tiến lên, tuy khó khăn còn nhiều. Đòi hỏi bức bách của toàn dân tộc lúc này là phải tranh thủ cơ hội, vượt qua thách thức, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện và đồng bộ nhằm thực hiện mục tiêu và phương hướng tổng quát của 5 năm 2006 – 2010 được đề ra trong Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng khó IX tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng: “Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, huy động và sử dụng tốt mọi nguồn lực cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; phát triển văn hoá; thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; tăng cường quốc phòng và an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế; giữ vững ổn định chính trị – xã hội; sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển; tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. Giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động lực thúc đẩy công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Trong giáo dục đại học, cần phải:

– Đổi mới toàn diện và cơ bản giáo dục đại học, tạo được bước chuyển cơ bản về chất lượng, hiệu quả và quy mô, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế và nhu cầu học tập của nhân dân;

– Hoàn chỉnh mạng lưới các cơ sở GD ĐH trên phạm vi toàn quốc, bảo đảm hợp lý cơ cấu ngành nghề, trình độ, vùng miền, phù hợp với chủ trương XHH GD và quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội của cả nước và của các địa phương;

– Phát triển các chương trình giáo dục ĐH theo định hướng nghiên cứu và định hướng nghề nghiệp – ứng dụng. Nâng cao rõ rệt quy mô và hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học. Có cơ chế và chính sách gắn kết có hiệu quả trường đại học với cơ sở nghiên cứu khoa học và doanh nghiệp để chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ vào sản xuất kinh doanh

– Gắn đào tạo với sử dụng, trực tiếp phục vụ chuyển đổi cơ cấu lao động (sự phù hợp của những việc giáo dục đại học làm với những gì xã hội kỳ vọng), phát triển nhanh nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là chuyên gia đầu ngành. Chú trọng phát hiện, bồi dưỡng, trọng dụng nhân tài;

– Xây dựng và hoàn thiện các giải pháp bảo đảm chất lượng và hệ thống kiểm định giáo dục đại học

– Xây dựng một số trường đại học trọng điểm đạt trình độ khu vực và quốc tế.

– Mở rộng quy mô đào tạo, đạt tỷ lệ 200 sv/1 vạn dân vào năm 2010 và 450 sv/1 vạn dân vào năm 2020 (Thái Lan 1700 sv/1 vạn dân; Philippin 2300 sv/1 vạn dân)

– Xây dựng đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục một cách toàn diện đủ về số lượng, có phẩm chất đạo đức và lương tâm nghề nghiệp, có trình độ chuyên môn cao, phong cách giảng dạy và quản lý tiên tiến; bảo đảm tỷ lệ sinh viên/giảng viên của hệ thống giáo dục đại học không quá 20. Đến năm 2010 có ít nhất 40% giảng viên đạt trình độ thạc sỹ, 25% đạt trình độ tíên sĩ; Đến năm 2020 có ít nhất 60% giảng viên đạt trình độ thạc sỹ, 35% đạt trình độ tíên sĩ

– Hoàn thiện chính sách phát triển giáo dục đại học theo hướng bảo đảm quyền tự chủ và trách nhiệm xã hội của cơ sở giáo dục đại học

– Thực hiện “chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá”, chấn hưng nền giáo dục Việt Nam.

– Đổi mới mạnh mẽ giáo dục nghề nghiệp, hình thành hệ thống đào tạo kỹ thuật thực hành với nhiều cấp trình độ, tăng cường năng lực đào tạo nghề trình độ cao

– Gia tăng chất lượng giáo dục: lấy sinh viên làm trung tâm, phát triển con người toàn diện (óc sáng tạo, óc phê phán, khả năng giao tiếp, tinh thần làm việc tập thể), học để biết – để làm – để chung sống – để làm người

– Tiếp cận chuẩn mực giáo dục tiên tiến của thế giới phù hợp với yêu cầu phát triển của Việt nam

– Quản lý và cung cấp tài chính: coi giáo dục đại học như một dịch vụ công và yêu cầu tận dụng tối đa công nghệ thông tin

– Chia sẻ, ngăn chặn chảy máu chất xám

– Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đức dục, trí dục, thể dục, mỹ dục. Hết sức coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách, khả năng tư duy sáng tạo và năng lực thực hành

Nhiệm vụ và giải pháp đổi mới:

– Đổi mới cơ cấu đào tạo và hoàn thiện mạng lưới cơ sở giáo dục đại học

+ ưu tiên mở rộng quy mô các chương trình định hướng nghề nghiệp ứng dụng, áp dụng quy trình đào tạo mềm dẻo, liên thông, kết hợp mô hình truyền thống với mô hình đa giai đoạn để tăng cơ hội học tập và phân tầng trình độ nhân lực

+ Thực hiện tốt việc chuyển đổi cơ chế hoạt động của các cơ sở giáo dục đại học công lập theo NQ số 05/2005/NQ – CP ngày 18/04/2005 của Chính phủ về đẩy mạnh XHH các hoạt động giáo dục; Chuyển cơ sở giáo dục đại học bán công và một số cơ sở GD ĐH công lập sang loại hình tư thục; hoàn thiện mô hình trường cao đẳng cộng đồng và xây dựng quy chế chuyển tiếp đào tạo với các trường đại học, củng cố các đại học mở để có thể mở rộng quy mô của hai loại trường này. Khuyến khích mở cơ sở GD ĐH trong các tập đoàn, các doanh nghiệp lớn. Nghiên cứu mô hình tổ chức và có kế hoạch cụ thể sáp nhập cơ sở giáo dục đại học với các cơ sở NCKH để gắn kết chặt chẽ đào tạo với NCKH và sản xuất kinh doanh.

+ Tập trung đầu tư, huy động chuyên gia trong và ngoài nước và có cơ chế phù hợp để xây dựng trường đại học đẳng cấp quốc tế.

– Đổi mới nội dung, phương pháp và quy trình đào tạo:

+ Cơ cấu lại khung chương trình; bảo đảm sự liên thông của các cấp học; giải quyết tốt mối quan hệ về khối lượng kiến thức và thời lượng học tập giữa các môn GD đại cương và GD chuyên nghiệp. Đổi mới nội dung đào tạo, gắn kết chặt chẽ với thực tiễn NCKH, phát triển công nghệ và nghề nghiệp trong XH, phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế xã hội cúa từng ngành, từng lĩnh vực, tiếp cận trình độ tiên tiến của thế giới. Phát triển tiềm năng nghiên cứu sáng tạo, kỹ năng nghề nghiệp, năng lực hoạt động trong cộng đồng và khả năng lập nghiệp của người học.

+ ĐỔi mới phương pháp đào tạo theo 3 tiêu chí: trang bị cách học, phát huy tính chủ động của người học; sử dụng công nghệ thông tín và truyền thông trong hoạt động dạy và học. Khai thác các nguồn tư liệu giáo dục mở và nguồn tư liệu trên mạng Internet. Lựa chọn, sử dụng các chương trình, giáo trình tiên tiến của các nước.

+ Xây dựng và thực hiện lộ trình chuyển sang chế độ đào tạo theo hệ thống tín chỉ, tạo điều kiện thuận lợi để người học tích luỹ kiến thức, chuyển đổi ngành nghề, liên thông, chuyển tiếp tới các cấp học tiếp theo ở trong và ngoài nước.

+ Đổi mới cơ chế giao chỉ tiêu tuyển sinh theo hướng gắn với điều kiện bảo đảm chất lượng đào tạo, yêu cấu sử dụng nhân lực, nhu cầu học tập của nhân dân và tăng quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học

+ Cải tiến tuyển sinh theo hướng áp dụng công nghệ đo lường giáo dục hiện đại. Mở rộng nguồn tuyển, tạo thêm cơ hội học tập cho các đối tượng khó khăn, bảo đảm công bằng xã hội trong tuyển sinh

+ Chấn chỉnh công tác tổ chức đào tạo, đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo để nâng cao chất lượng đào tạo thạc sỹ, tiến sỹ

– Đổi mới công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng giảng viên và cán bộ quản lý

+ Xây dựng và thực hiện quy hoạch đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục một cách toàn diện đủ về số lượng, có phẩm chất đạo đức và lương tâm nghề nghiệp, có trình độ chuyên môn cao, phong cách giảng dạy và quản lý tiên tiến đáp ứng yêu cầu đổi mới GD ĐH

+ Chú trọng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm của giảng viên, tầm nhìn chiến lược, năng lực sáng tạo và tính chuyên nghiệp của cán bộ lãnh đạo, quản lý.

+ Đổi mới phương thức tuyển dụng theo hướng khách quan, công bằng và có yếu tố cạnh tranh. Hoàn thiện và thực hiện cơ chế hợp đồng dài hạn, bảo đảm sự bình đẳng giữa giảng viên biên chế và hợp đồng, giữa giảng viên ở cơ sở GD công lập và ở cơ sở GD ngoài công lập

+ Đổi mới quy trình bổ nhiệm và miễn nhiệm chức danh GS, PGS theo hướng giao cho các cơ sở GD ĐH thực hiện dựa trên các tiêu chuẩn và điều kiện chung do Nhà nước quy định. Định kỳ đánh giá để bổ nhiệm lại hoặc miễn nhiệm các chức danh GS, PGS. Cải cách thủ tục hành chính xét công nhận giảng viên, giảng viên chính

– Đổi mới tổ chức triển khai các hoạt động khoa học và công nghệ:

+ Nhà nước đầu tư nâng cấp, xây dựng mới một số cơ sở nghiên cứu mạnh trong các cơ sở GD ĐH, trước mắt tập trung cho các trường trọng điểm. Khuyến khích thành lập các cơ sở nghiên cứu, các doanh nghiệp KH và CN trong các cơ sở GD ĐH. Khuyến khích các tổ chức KH và CN, các doanh nghiệp đầu tư phát triển các cơ sở nghiên cứu trong các cơ sở GD ĐH

+ Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học giáo dục. Thực thi pháp luật về sở hữu trí tuệ

+ Quy định cụ thể nhiệm vụ NCKH của giảng viên, gắn việc đào tạo NCS với việc thực hiện đề tài NCKH và CN. Có chính sách phù hợp để sinh viên, học viên cao học tích cực tham gia NCKH

+ Bố trí tối thiểu 1% ngân sách nhà nước hàng năm để các cơ sở giáo dục đại học thực hiện các nhiệm vụ KH và CN.

– Đổi mới việc huy động nguồn lực và cơ chế tài chính:

+ Nhà nước tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho GD ĐH; tập trung đầu tư xây dựng một số cơ sở dùng chung như: trung tâm dữ liệu quốc gia, hệ thống thư viện điện tử, phòng thí nghiệm trọng điểm, ký túc xá và các cơ sở văn hoá, thể dục thể thao. Các địa phương điều chỉnh quy hoạch, dành quỹ đất để xây dựng các cơ sở GD ĐH hiện đại, đạt tiêu chuẩn khu vực và quốc tế

+ Nhà nước có chính sách ưu đãi, hỗ trợ, khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư vào lĩnh vực GD ĐH.

+ Các cơ sở GD ĐH chủ động thực hiện đa dạng hoá nguồn thu từ các hợp đồng đào tạo, nghiên cứu và triển khai, chuyển giao công nghệ, các hoạt động dịch vụ, sản xuất, kinh doanh

+ Xây dựng lại chính sách học bổng, học phí, tín dụng sinh viên trên cơ sỏ xác lập những nguyên tắc chia sẻ chi phí giáo dục đại học giữa Nhà nước, người học và cộng đồng. Nhà nước thực hiện sự trợ giúp toàn bộ hoặc một phần học phí đối với các đối tượng chính sách, người nghèo và cấp trực tiếp cho người học.

+ Đổi mới chính sách tài chính nhằm tăng hiệu quả đầu tư từ ngân sách và khai thác các nguồn đầu tư khác cho GD ĐH.

+ Thực hiện hạch toán thu – chi đối với cơ sở GD ĐH công lập, tạo điều kiện để các cơ sở GD ĐH có quyền tự chủ cao trong thu – chi theo nguyên tắc lấy thu bù chi, có tích luỹ cần thiết để phát triển CSVC phục vụ đào tạo và nghiên cứu. Bổ sung, hoàn chỉnh các quy chế về tài chính đối với các cơ sở GD ĐH ngoài công lập

– Đổi mới cơ chế quản lý:

+ Chuyển các cơ sở GD ĐH công lập sang hoạt động theo cơ chế tự chủ, có pháp nhân đầy đủ, có quyền quyết định và chịu trách nhiệm về đào tạo, nghiên cứu, tổ chức, nhân sự và tài chính

+ Xoá bỏ cơ chế bộ chủ quản, xây dựng cơ chế đại diện sở hữu nhà nước đối với các cơ sở GD ĐH công lập. Bảo đảm vai trò kiểm tra, giám sát của cộng đông; phát huy vai trò của các đoàn thể, tổ chức quần chúng, đặc biệt là các hội nghề nghiệp trong việc giám sát chất lượng GD ĐH

+ Quản lý Nhà nước tập trung vào việc xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược phát triển; chỉ đạo triển khai hệ thống đảm bảo chất lượng và kiểm định GD ĐH; hoàn thiện môi trường pháp lý; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra; điều tiết vĩ mô cơ cấu và quy mô GD ĐH, đáp ứng nhu cầu nhân lực của đất nước trong từng thời kỳ.

+ Xây dựng Luật giáo dục đại học

– Về hội nhập quốc tế

+ Xây dựng chiến lược hội nhập quốc tế, nâng cao năng lực hợp tác và sức cạnh tranh của GD ĐH Việt nam, thực hiện các hiệp định và cam kết quốc tế.

+ Triển khai việc dạy và học bằng tiếng nước ngoài, trước mắt là bằng tiếng Anh; nâng cao chất lượng các chương trình đào tạo và nghiên cứu có khả năng thu hút người nước ngoài; tiếp thu có chọn lọc các chương trình đào tạo tiên tiến của thế giới; đạt được thoả thuận về tương đương văn bằng, chương trình đào tạo với các cơ sở GD ĐH trên thế giới; khuyến khích các hình thức liên kết đào tạo chất lượng cao, trao đổi giảng viên, chuyên gia với nước ngoài; khuyến khích giảng viên là người Việt Nam ở nước ngoài tham gia giảng dạy tại Việt Nam; tăng số lượng lưu học sinh nước ngoài tại Việt nam. Khuyến khích du học tại chỗ; có cơ chế tư vấn và quản lý thích hợp để giúp sinh viên Việt Nam du học định hướng ngành nghề, lựa chọn trường và học tập có chất lượng, đạt hiệu quả cao.

+ Tạo cơ chế và điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư, các cơ sở giáo dục đại học có uy tín trên thế giới mở cơ sở GD ĐH quốc tế tại Việt Nam hoặc liên kết đào tạo với các cơ sở GD ĐH Việt Nam.

Câu 2/ Các chủ trương cơ bản để đổi mới giáo dục đại học, sự chuyển biến của giáo dục đại học Việt nam (trước những chủ trương đổi mới giáo dục đại học, giáo dục đại học Việt nam làm được gì?)(xem thêm tài liệu GD học đại học trang 65-67)

Þ Các chủ trương cơ bản để đổi mới GD ĐH thể hiện tập trung trong 4 tiền đề đổi mới như sau:

1/ GD ĐH không chỉ đáp ứng nhu cầu của biên chế Nhà nước và kinh tế quốc doanh, mà còn phải đáp ứng nhu cầu của các thành phần kinh tế khác và đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân;

2/ GD ĐH khồng chỉ dựa vào ngân sách Nhà nước mà còn dựa vào các nguồn lực khác có thể huy động được: sự đóng góp của các cơ sở sản xuất kinh doanh, các tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, của cộng đồng, của người học (học phí); nguồn vốn do các hoạt động của trường về NCKH, lao động sản xuất, dịch vụ làm ra; nguồn vốn do các quan hệ quốc tế mang lại;

3/ GD ĐH không chỉ theo chỉ tiêu kế hoạch tập trung như một bộ phận của kế hoạch nhà nước, mà còn phải làm kế hoạch theo những đơn đặt hàng, những xu thế dự báo, những nhu cầu học tập từ nhiều phía trong xã hội;

4/ GD ĐH không nhất thiết phải gắn chặt với việc phân phối công tác cho người tốt nghiệp theo cơ chế hành chính bao cấp; người tốt nghiệp có trách nhiệm tự tìm việc làm, tự tạo việc làm trong mọi thành phần kinh tế; những nơi sử dụng lao động được đào tạo sẽ tuyển dụng theo cơ chế chọn lọc, nhà trường giúp họ nâng cao trình độ, tiếp tục bồi dưỡng để thích nghi với những yêu cầu cơ động về ngành nghề trong thực tiễn.

Các chủ trương cơ bản để đổi mới giáo dục đại học được thể hiện trong các văn bản với các nội dung cụ thể như sau:

1/ NQ ĐH VII 24-27/6/1991

2/ NQ TW IV KHÓA VII 14/1/1993

3/ ĐH VIII 26/6-1/7/1996

4/ NQ TW II KHÓA VIII 12/1996 – Nghị quyết hội nghị lần thứ hai của Ban chấp hành trung ương Đảng khó VIII về định hướng chiến lược phát triển giáo dục – đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhiệm vụ đến năm 2000 có tư tưởng chỉ đạo “Thực sự coi giáo dục – đào tạo là quốc sách hàng đầu”.

* Những quan điểm chỉ đạo phát triển giáo dục – đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hoá:

– Giữ vững mục tiêu XHCN: nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản của giáo dục là nhằm xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ tổ quốc; công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc, có năng lực tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại; phát huy tiềm năng của dân tộc và con người Việt Nam, có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực của cá nhân, làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có kỹ năng thực hành giỏi, có tác phong công nghiệp, có tính tổ chức kỷ luật; có sức khoẻ, là những người thừa kế xây dựng CNXH vừa “hồng” vừa “chuyên” như lời dặn của Bác Hồ

Giữ vững mục tiêu XHCN trong nội dung, phương pháp giáo dục – đào tạo, trong các chính sách, nhất là chính sách công bằng xã hội, phát huy ảnh hưởng tích cực, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường đối với giáo dục đào tạo. Chống khuynh hướng “thương mại hoá”, đề phòng khuynh hướng phi chính trị hoá giáo dục – đào tạo. Không truyền bỏ tôn giáo trong trường học.

– Thực sự coi GD – ĐT là quốc sách hàng đầu. Nhận thức sâu sắc GD – ĐT cùng với khoa học và công nghệ là nhân tố quyết định tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, đầu tư cho GD – ĐT là đầu tư phát triển. Thực hiện các chính sách ưu tiên ưu đãi đối với GD – ĐT, đặc biệt là chính sách đầu tư và chính sách tiền lương. Có các giải pháp mạnh mẽ để phát triển giáo dục.

– GD – ĐT là sự nghiệp của toàn Đảng, của Nhà nước và của toàn dân. Mọi người đi học, học thường xuyên, học suốt đời. Phê phán thói lười học. Mọi người chăm lo cho giáo dục. Các cấp uỷ và tổ chức Đảng, các cấp chính quyền, các đoàn thể nhân dân, các tổ chức kinh tế, xã hội, các gia đình và các cá nhân đều có trách nhiệm góp phần phát triển sự nghiệp GD – ĐT, đóng góp trí tuệ, nhân lực, vật lực, tài lực cho GD – ĐT. Kết hợp giáo dục nhà trường, giáo dục gia đình và giáo dục xã hội, tạo nên môi trường giáo dục lành mạnh ở mọi nơi, trong từng cộng đồng, từng tập thể.

– Phát triển GD – ĐT gắn với nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, những tiến bộ khoa học – công nghệ và củng cố quốc phòng, an ninh. Coi trọng cả ba mặt: mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng và phát huy hiệu quả. Thực hiện giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nghiên cứu khoa học, lý luận gắn với thực tế, học đi đôi với hành, nhà trường gắn liền với gia đình và xã hội.

– Thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục và đào tạo. Tạo điều kiện để ai cũng được học hành. Người nghèo được nhà nước và cộng đồng giúp đỡ để học tập. Bảo đảm điều kiện cho những người học giỏi phát triển tài năng

– Giữ vai trò nòng cốt của nhà trường công lập đi đôi với đa dạng hoá các loại hình GD – ĐT, trên cơ sở nhà nước thống nhất quản lý, từ nội dung chương trình, quy chế học, thi cử, văn bằng, tiêu chuẩn giáo viên, tạo cơ hội cho mọi người có thể lựa chọn cách học phù hợp với nhu cầu và hoàn cảnh của mình. Phát triển các trường bán công, dân lập ở những nơi có điều kiện, từng bước mở các trường tư thục ở một số bậc học như: mầm non, phổ thông trung học (cấp III), trung học chuyên nghiệp, dạy nghề, đại học. Mở rộng các hình thức đào tạo không tập trung, đào tạo từ xa, từng bước hiện đại hoá hình thức giáo dục.

* Các giải pháp chủ yếu phát triển giáo dục – đào tạo:

– Tăng cường các nguồn lực cho GD – ĐT

– Đầu tư cho GD – ĐT lấy từ nguồn chi thường xuyên và nguồn chi phát triển trong ngân sách nhà nước. Ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ yếu trong tổng nguồn lực cho GD – ĐT và được sử dụng tập trung, ưu tiên cho việc đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, đào tạo cán bộ cho một số ngành trọng điểm, bồi dưỡng nhân tài, trợ giúp cho giáo dục ở những vùng khó khăn và diện chính sách. Tăng dần tỷ trọng chi ngân sách cho GD – ĐT để đạt được 15% tổng chi ngân sách vào năm 2000

– Tích cực huy động các nguồn lực ngoài ngân sách như học phí, nghiên cứu ban hành chính sách đóng góp phí đào tạo từ các cơ sở sử dụng lao động, huy động một phần lao động công ích để xây dựng trường sở. Khuyến khích các đoàn thể, các tổ chức kinh tế, xã hội xây dựng quỹ khuyến học, lập quỹ giáo dục quốc gia. Phát hành xổ số kiến thiết để xây dựng trường học.

– Cho phép các trường dạy nghề, trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học và các viện nghiên cứu lập cơ sở sản xuất và dịch vụ khoa học đúng với ngành nghề đào tạo

– Xây dựng và công bố công khai quy định về học phí và các khoản đóng góp theo nguyên tắc không thu bình quân, miễn giảm cho người nghèo và người thuộc diện chính sách. Căn cứ vào nhu cầu phát triển giáo dục, tình hình kinh tế và khả năng đóng góp của các tầng lớp nhân dân địa phương, hội đồng nhân dân và uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định mức học phí cụ thể trong khung học phí do chính phủ quy định cho từng khu vực và các khoản đóng góp ổn định khác. Không thu học phí ở bậc tiểu học trong các trường công lập.

– Có chính sách ưu tiên, ưu đãi đối với các việc xuất bản sách giáo khoa, tài liệu dạy học, sản xuất và cung ứng máy móc, đồ dùng dạy học, nhập khẩu sách, báo, tài liệu, thiết bị dạy học mà trong nước chưa sản xuất được để phục vụ cho việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học của nhà trường

– Các ngân hàng lập qũy tín dụng đào tạo cho con em các gia đình có thu nhập thấp, trước hết ở nông thôn và các vùng khó khăn, cho vay với lãi suất ưu đãi, để có điều kiện học tập ở các trường đại học chuyên nghiệp dạy nghề

– Nhà nước quy định cơ chế cho các doanh nghiệp đầu tư vào công tác đào tạo và đào tạo lại. Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để các cá nhân, các tổ chức trong và ngoài nước giúp đỡ phát triển GD – ĐT Việt nam. Phần tài trợ cho GD – ĐT mọi hình thức sẽ được khấu trừ trước khi tính thuế lợi tức, thuế thu nhập

– Dành ngân sách nhà nước thoả đáng để cử những người giỏi và có phẩm chất tốt đi đào tạo và bồi dưỡng về những ngành nghề và lĩnh vực then chốt ở những nước có nền khoa học, công nghệ phát triển

– Khuyến khích đi học nước ngoài bằng con đường tự túc, hướng vào những ngành mà đất nước đang cần, theo quy định của nhà nước.

– Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt nam ở nước ngoài có khả năng về nước tham gia giảng dạy và đào tạo, mở trường học, hoặc hợp tác với các cơ sở đào tạo trong nước; các tổ chức và cá nhân nước ngoài có thể vào Việt nam mở các trung tâm đào tạo quốc tế, tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học, trao đổi kinh nghiệm, giúp đỡ tài chính theo quy định của Nhà nước

– Sử dụng một phần vốn vay và viện trợ của nước ngoài để xây dựng cơ sở vật chất cho GD – ĐT

– Mặt trận tổ quốc Việt nam, các đoàn thể, các tổ chức xã hội, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tích cực góp sức phát triển GD – ĐT. Kết hợp giáo dục xã hội, giáo dục gia đình và giáo dục nhà trường, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh. Hệ thống phát thanh, truyền hình thời lượng thích đáng phát các chương trình giáo dục. Các ngành văn hoá, nghệ thuật, thông tấn, báo chí có trách nhiệm cung cấp những sản phẩm tinh thần có nội dung tốt cho việc giáo dục thế hệ trẻ. Không để các sản phẩm văn hoá tư tưởng độc hại, các tệ nạn xã hội thâm nhập vào trường học. Định kỳ tổ chức hội nghị giáo dục các cấp để kiểm điểm, rút kinh nghiệm, bàn biện pháp giáo dục, khen thưởng cá nhân và đơn vị có thành tích. Thể chế hoá chủ trương xã hội hoá giáo dục đã ghi trong nghị quyết đại hội VIII

– Tiếp tục phát triển các trường dân lập ở tất cả các bậc học. Từng bước phát triển vững chắc các trường lớp tư thục ở giáo dục mầm non, phổ thông trung học, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề và đại học. Nhà nước hỗ trợ, hướng dẫn và quản lý thống nhất chương trình, nội dung chất lượng giảng dạy và học tập ở các trường dân lập và tư thục. Hiệu trưởng và giáo viên của các trường này đều do nhà nước đào tạo, cấp bằng. Ở các trường dân lập, tư thục các tổ chức đảng và đoàn thể như trường dân lập, tư thục do nhà nước quy định

– Xây dựng đội ngũ giáo viên, tạo động lực cho người dạy, học

Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng của giáo dục và được xã hội tôn vinh. Giáo viên phải có đủ đức tài. Do đó phải:

– Củng cố và tập trung đầu tư nâng cấp các trường sư phạm. Xây dựng một số trường đại học sư phạm trọng điểm để vừa đào tạo giáo viên có chất lượng cao vừa nghiên cứu khoa học giáo dục đạt trình độ tiên tiến

– Không thu học phí và thực hiện chế độ học bổng ưu đãi đối với học sinh, sinh viên ngành sư phạm. Có chính sách thu hút học sinh tốt, khá, giỏi vào ngành sư phạm. Tăng chỉ tiêu đào tạo của các trường sư phạm, đồng thời giao nhiệm vụ đào tạo giáo viên một số môn học phù hợp cho các trường đại học và cao đẳng khác

– Đào tạo giáo viên gắn với địa chỉ và có chính sách sử dụng hợp lý để khắc phục nhanh chóng tình trạng thiếu giáo viên hiện nay

– Thực hiện chương trình bồi dưỡng thường xuyên, bồi dưỡng chuẩn hoá, nâng cao phẩm chất và năng lực cho đội ngũ giáo viên để đến năm 2000 có ít nhất 50% giáo viên phổ thông và 30% giáo viên đại học đạt tiêu chuẩn quy định. Ở đại học cần có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng trong và ngoài nước các cán bộ phụ trách các bộ môn khoa học và giảng viên trẻ kế cận, để khắc phục tình trạng hẫng hụt cán bộ. Không bố trí người kém phẩm chất, đạo đức làm giáo viên, kể cả giáo viên trong hợp đồng

– Lương giáo viên được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp và có thêm chế độ phụ cấp tùy theo tính chất công việc, theo vùng do chính phủ quy định. Có chế độ ưu đãi và quy định hợp lý tuổi nghỉ hưu đối với giáo viên cũng như các trí thức khác có trình độ cao

– Có chính sách sử dụng và đãi ngộ đúng giá trị nguồn nhân lực được đào tạo. Trọng dụng người tài. Khuyến khích mọi người, nhất là thanh niên say mê học tập và tu dưỡng vì tiền đồ bản thân và tương lai đất nước

– Tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục – đào tạo và tăng cường cơ sở vật chất cho các trường học

– Rà soát lại và đổi mới một bước sách giáo khoa, loại bỏ những nội dung không thiết thực, bổ sung những nội dung cần thiết theo hướng bảo đảm kiến thức cơ bản, cập nhật với tiến bộ của khoa học công nghệ, tăng nội dung khoa học, công nghệ ứng dụng, tăng cường giáo dục kỹ thuật tổng hợp và năng lực thực hành ở bậc học phổ thông, kỹ năng hành nghề ở khối đào tạo. Trên cơ sở một bước đổi mới và cải tiến ấy, bảo đảm sự ổn định tương đối về nội dung, chương trình, sách giáo khoa ở các cấp học.

– Tăng cường giáo dục công dân, giáo dục tư tưởng – đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác – Lênin, đưa việc giảng dạy tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhà trường phù hợp với lứa tuổi và với từng bậc học. Coi trọng hơn nữa các môn khoa học xã hội và nhân văn, nhất là tiếng Việt, lịch sử dân tộc, địa lý và văn hoá Việt Nam. Soát xét lại nội dung sách giáo khoa các môn khoa học xã hội và nhân văn, tham khảo kinh nghiệm nước ngoài một cách có chọn lọc, xây dựng các môn khoa học kinh tế, quản lý, luật pháp phù hợp với điều kiện nước ta và quan điểm đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước

– Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động xã hội, văn hoá – thể thao phù hợp với lứa tuổi và với yêu cầu giáo dục toàn diện.

– Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục – đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy – học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, nhất là sinh viên đại học. Phát triển mạnh phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp trong toàn dân, nhất là thanh niên.

– Chấm dứt tình trạng lớp học ba ca. Bảo đảm diện tích đất đai và sân chơi, bãi tập cho các trường theo đúng quy định của nhà nước. Tất cả các trường phải có công trình vệ sinh hợp quy cách. Trong quy hoạch khu dân cư mới, khu công nghiệp tập trung phải có địa điểm trường học, nơi sinh hoạt văn hoá, thể dục thể thao cho thanh niên, thiếu niên. Ban hành chuẩn quốc gia về trường học. Tất cả các trường phổ thông đều có tủ sách, thư viện và các trang bị tối thiểu để thực hiện các thí nghiệm trong chương trình. Sớm chấm dứt tình trạng “dạy chay”

– Thay thế, bổ sung cơ sở vật chất và các thiết bị cho các trường dạy nghề, trung học chuyên nghiệp và đại học. Xây dựng thêm và quản lý tốt các ký túc xá của học sinh, sinh viên. Xây dựng một số phòng thí nghiệm trọng điểm và trạm sản xuất thử ở trình độ hiện đại phục vụ công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ, tham gia sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Bổ sung thường xuyên sách và tạp chí chuyên ngành để các trường đại học có điều kiện tiếp cận những thành tựu mới của khoa học và công nghệ

– Tổ chức các hội đồng bộ môn gồm các nhà giáo dục và khoa học đầu ngành có uy tín nhằm nghiên cứu, biên soạn, thử nghiệm nội dung, chương trình, sách giáo khoa, tài liệu, phương pháp giảng dạy, cùng danh mục thiết bị đồ dùng dạy học các môn học, các mặt hoạt động trong nhà trường của tất cả các bậc học

– Đổi mới công tác quản lý giáo dục

– Tăng cường công tác dự báo và kế hoạch hoá sự nghiệp giáo dục. Đưa giáo dục vào quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội của cả nước và từng địa phương. Có chính sách điều tiết quy mô và cơ cấu đào tạo cho phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, khắc phục tình trạng mất cân đối hiện nay, gắn đào tạo với sử dụng. Đối với miền núi và các vùng khó khăn, các lĩnh vực và ngành nghề cần thiết tiếp tục thực hiện chính sách cử tuyển để đào tạo theo địa chỉ. Xây dựng quan hệ chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục – đào tạo với cơ quan quản lý nhân lực và việc làm. Khuyến khích thành lập các tổ chức thông tin tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh chọn ngành nghề và tìm việc làm sau khi tốt nghiệp. Ban hành chế độ nghĩa vụ công tác sau khi tốt nghiệp các trường.

– Quy định lại chức năng, nhiệm vụ các cơ quan quản lý giáo dục – đào tạo theo hướng tập trung làm tốt chức năng quản lý nhà nước, xây dựng, hoàn thiện các chính sách, cơ chế về giáo dục đào tạo, kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện các chương trình và chất lượng. Sớm ban hành các văn bản dưới luật (điều lệ các loại trường, trách nhiệm, quyền hạn của các cấp quản lý GD – ĐT…). Nhanh chóng cải tiến các hình thức thi và đánh giá. Không tổ chức lớp chọn ở các cấp học. Không tổ chức trường chuyên ở tiểu học và trung học cơ sở, trừ các trường năng khiếu về nghệ thuật và thể thao.

– Xử lý nghiêm các hiện tượng tiêu cực trong ngành giáo dục. Vận động “nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”. Có biện pháp sớm chấm dứt tình trạng thu tiền của học sinh không chính thức, không công khai và tình trạng dạy thêm tràn lan.

– Đổi mới cơ chế quản lý, bồi dưỡng cán bộ, sắp xếp, chấn chỉnh và nâng cao năng lực của bộ máy quản lý giáo dục – đào tạo. Tăng cường cán bộ thanh tra, tập trung vào thanh tra chuyên môn

– Tiếp tục sắp xếp lại mạng lưới các trường đại học, cao đẳng và các viện nghiên cứu để gắn đào tạo với nghiên cứu khoa học, tận dụng tối ưu năng lực của đội ngũ và cơ sở vật chất hiện có. Rút kinh nghiệm việc tổ chức các đại học quốc gia và đại học khu vực, làm tốt việc xây dựng một số trường đại học quốc gia lớn, một số trung tâm đào tạo kỹ thuật có chất lượng và uy tín cao. Các trường đại học phải là các trung tâm nghiên cứu khoa học, công nghệ, chuyển giao và ứng dụng công nghệ vào sản xuất và đời sống. Hết sức quan tâm quản lý tốt nội dung và chất lượng đào tạo của các đại học mở, đại học dân lập và các loại hình không chính quy.

– Coi trọng hơn nữa công tác nghiên cứu khoa học giáo dục, nhằm giải đáp những vấn đề lý luận và thực tiễn trong giáo dục và phổ biến các tri thức khoa học giáo dục thường thức đến các gia đình. Các chủ trương về chính sách giáo dục, những đổi mới về nội dung, quy trình, phương pháp giáo dục, đánh giá, thi…đều phải dựa trên cơ sở nghiên cứu kỹ lưỡng và trải qua thực nghiệm, phù hợp với thực tiễn Việt Nam và đưa vào nhà trường theo đúng quy định

– Phân cấp cho UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quản lý toàn diện giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề,có thể cả một số trường cao đẳng. Phát triển các trường lớp đào tạo cán bộ và công nhân chuyên ngành ở các tổng công ty, các doanh nghiệp. Tổ chức thí điểm mô hình gắn đào tạo với nghiên cứu triển khai trong một số doanh nghiệp lớn. Định rõ trách nhiệm, tăng thêm quyền chủ động cho các cơ sở đào tạo, nhất là các trường đại học.

– Tiếp tục đổi mới và mở rộng quan hệ trao đổi và hợp tác GD – ĐT với nước ngoài.

5/ NQ ĐH IX 4/2001

6/ Báo cáo kiểm điểm việc thực hiện NQ TW II khó VIII và phương hướng phát triển giáo dục đến năm 2005 và đến năm 2010 tháng 7/2001 (Báo cáo của Bộ Chính trị tại Hội nghị lần thứ 6 BCH TW khó IX đã bổ sung hoàn chỉnh theo kết luận của Hội nghị TW):

Giải pháp:

– Đổi mới mạnh mẽ quản lý giáo dục

+ Tiếp tục xây dựng đồng bộ và hoàn thiện kịp thời các văn bản pháp lý cho phát triển giáo dục. Hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý giáo dục từ Bộ đến các cơ sở giáo dục

+ Tăng cường công tác dự báo và đổi mới công tác xây dựng kế hoạch phát triển giáo dục để điều tiết quy mô, cơ cấu trình độ đào tạo phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế

+ Tổ chức tốt phối hợp liên ngành trong phát triển giáo dục; cơ chế phối hợp quản lý giữa nhà trường – gia đình – xã hội.

+ Tập trung việc đào tạo, bồi dưỡng và quản lý tốt đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục các cấp và nhà giáo theo hướng chuẩn hoá và hiện đại hoá.

+ Thực hiện phân cấp quản lý giáo dục một cách mạnh mẽ, phát huy tiềm năng, sáng tạo, tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở giáo dục, nhất là các trường đại học

+ Đổi mới cơ bản công tác thi cử, kiểm tra, đánh giá nhất là tuyển sinh vào đại học cao đẳng

+ Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học giáo dục

+ Mở rộng hợp tác quốc tế về giáo dục

– Xây dựng và triển khai chương trình “Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục một cách toàn diện”

+ Bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục về mọi mặt, đặc biệt chú trọng việc nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống của nhà giáo.

+ Các trường đại học chủ động xây dựng và thực hiện quy hoạch đội ngũ cán bộ giảng dạy, sớm giải quyết tình trạng hẫng hụt cán bộ đầu ngành.

+ Hoàn thiện chính sách đối với nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục

+ Có chính sách thu hút cán bộ khoa học trình độ cao của các viện nghiên cứu trong nước và các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài, các nhà khoa học quốc tế tham gia giảng dạy ở các trường đại học, cao đẳng.

– Hoàn chỉnh cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân và sắp xếp, củng cố phát triển mạng lưới trường, lớp, cơ sở giáo dục:

+ Tiếp tục hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng đa dạng hoá, chuẩn hoá, liên thông. Khắc phục tình trạng bất hợp lý về cơ cấu trình độ, ngành nghề, cơ cấu vùng miền, gắn nhà trường với xã hội

+ Gắn đào tạo với nghiên cứu khoa học

+ Tiếp tục phát triển các loại hình trường ngoài công lập trên cơ sở đảm bảo chất lượng và các điều kiện dạy và học

+ Đẩy nhanh tiến độ xây dựng một số trường đại học, trường dạy nghề trọng điểm

+ Đổi mới mạnh mẽ giáo dục nghề nghiệp, hình thành hệ thống đào tạo kỹ thuật thực hành với nhiều cấp trình độ, tăng cường năng lực đào tạo nghề trình độ cao

– Tăng cường đầu tư cho giáo dục đào tạo đúng vói yêu cầu là quốc sách hàng đầu. Đổi mới cơ chế, chính sách nhằm huy động mọi nguồn lực có thể huy động dể phát triển giáo dục

+ Tiếp tục tăng đầu tư cho giáo dục, bảo đảm tốc độ tăng chi ngân sách cho giáo dục hàng năm cao hơn tốc độ tăng chi ngân sách nhà nước

+ Đa dạng hoá các nguồn đầu tư từ các thành phần kinh tế

Đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục, coi giáo dục là sự nghiệp của toàn dân, là một giải pháp quan trọng để tiếp tục phát triển giáo dục.

+ Từng bước xây dựng xã hội học tập

+ Quy định trách nhiệm tham gia vào sự nghiệp giáo dục của các cấp uỷ đảng, chính quyền các cấp, các đoàn thể quần chúng và nhân dân.

+ Tiếp tục đẩy mạnh việc đa dạng hoá các loại hình trường lớp

+ Làm cho từng cộng đồng dân cư, từng gia đình, đoàn thể xã hội nhận rõ trách nhiệm đối với giáo dục: toàn dân làm giáo dục. Kết hợp chặt chẽ giáo dục nhà trường – gia đình – xã hội.

7/ CHIẾN LƯỢC PTGD 2001-2010 28/12/2001 được Thủ tướng Chính phủ ban hành theo Quyết định số 201/2001/QĐ-TTg ngày 28/12/2001

Mục tiêu phát triển GD 2001 -2010

Tạo bước chuyển biến cơ bản về chất lượng giáo dục theo hướng tiếp cận với thế giới và phù hợp thực tiễn Việt Nam, phục vụ thiết thực phát triển kinh tế xã hội, đưa nền giáo dục nước ta thoát khỏi tình trạng tụt hậu so với khu vực
Ưu tiên nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực, đặc biệt nhân lực khoa học – công nghệ trình độ cao, cán bộ quản lý, các nhà kinh doanh giỏi và công nhân kỹ thuật lành nghề, góp phần nâng sức cạnh tranh của nền kinh tế
Đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp, chương trình giáo dục, phát triển đội ngũ nhà giáo về quy mô, chất lượng; đổi mới quản lý để phát huy nội lực phát triển giáo dục

Sứ mạng mới của GD ĐH

Đào tạo người có trình độ chuyên môn cao, người công dân có trách nhiệm, nhân lực tư duy (thinhking manpower), có tinh thần tạo nghiệp (tự tạo việc làm)
Cung cấp không gian mở cho đào tạo đại học và GD suốt đời (lựa chọn, mềm dẻo)
Thúc đẩy và truyền bá tri thức
Thúc đẩy, truyền bá, tăng cường, bảo vệ văn hóa dân tộc, khu vực, thế giới
Giữ gìn và thúc đẩy những giá trị xã hội
Đóng góp cho sự phát triển và cải tiến GD

Mục tiêu GD ĐH (chung)

Đào tạo người học có phẩm chất chính trị, đạo đức, có ý thức phục vụ nhân dân, có kiến thức và năng lực thực hành nghề nghiệp tương xứng với trình độ đào tạo, có sức khỏe đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ tổ quốc

Mục tiêu GD đại học

Đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực trình độ cao (CNH, HĐH, cạnh tranh, hội nhập)
Mở rộng đào tạo sau THPT: đa dạng hóa chương trình đào tạo, liên thông, khắc phục mất cân đối về cơ cấu
Tăng cường cho sinh viên năng lực thích ứng với việc làm trong xã hội
Tăng cường năng lực tạo việc làm

Mục tiêu ĐT trình độ CĐ, ĐH

CĐ: – Giúp sinh viên có kiến thức chuyên môn và kỹ năng thực hành cơ bản để giải quyết những vấn đề thông thường thuộc chuyên ngành đào tạo
ĐH: – Giúp sinh viên nắm vững kiến thức chuyên môn và có kỹ năng thực hành thành thạo, có khả năng làm việc độc lập, sáng tạo, giải quyết được các vấn đề thuộc chuyên ngành được đào tạo

Chủ trương, chính sách lớn về GD

Hoàn chỉnh cơ cấu hệ thống giáo dục: loại hình, phương thức
Quy hoạch trường lớp
Mở rộng giáo dục nghề nghiệp
Mở rộng hợp lý quy mô đào tạo đại học
Xác định lại mục tiêu, chương trình, kế hoạch, nội dung, PP từng bậc học

Đẩy mạnh n/c và ứng dụng khoa học
Phát triển giáo dục vùng cao
Tăng cường sự lãnh đạo của đảng
Xây dựng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý GD
Đổi mới QLGD

Chiến lược phát triển GD

Sự phát triển quan điểm GD từ Đổi mới
4 quan điểm chỉ đạo phát triển GD:
1. GD là quốc sách hàng đầu
2. Xây dựng nền GD có tính nhân văn, dân tộc, khoa học, hiện đại, theo định hướng XHCN
3. Phát triển GD gắn với nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội, tiến bộ khoa học công nghệ, củng cố an ninh quốc phòng
4. GD là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân

Các giải pháp phát triển GD

1Đổi mới mục tiêu, nội dung, chương trình giáo dục

2 Phát triển đội ngũ nhà giáo, đổi mới PP giáo dục

3 Đổi mới quản lý giáo dục

4 Tiếp tục hoàn chỉnh cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân và phát triển mạng lưới trường, lớp, cơ sở GD

5 Tăng cường nguồn tài chính, cơ sở vật chất cho GD

6 Đẩy mạnh xã hội hóa GD

7Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về GD

Trong các giải pháp trên, gp đổi mới chương trình giáo dục, Phát triển đội ngũ nhà giáo là cac gp trọng tâm; Đổi mới quản lý giáo dục là khâu đột phá

8/ NQ ĐH X – Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng khó IX tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng định hướng: “Nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, phát triển nguồn nhân lực”; coi giáo dục đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động lực thúc đẩy công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; nêu rõ đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được cụ thể hoá:

– Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đức dục, trí dục, thể dục, mỹ dục. Hết sức coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách, khả năng tư duy sáng tạo và năng lực thực hành.

– Đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý, nội dung, phương pháp dạy và học

– Thực hiện “chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá”, chấn hưng nền giáo dục Việt Nam.

Để thực hiện đổi mới toàn diện, cần phải thực hiện các nhiệm vụ:

+ Chuyển dần mô hình giáo dục hiện nay sang mô hình giáo dục mở – mô hình xã hội học tập với hệ thống học tập suốt đời, đào tạo liên tục, liên thông giữa các ngành học

+ Đổi mới hệ thống giáo dục đại học và sau đại học, gắn đào tạo với sử dụng, trực tiếp phục vụ chuyển đổi cơ cấu lao động (sự phù hợp của những việc giáo dục đại học làm với những gì xã hội kỳ vọng), phát triển nhanh nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là chuyên gia đầu ngành. Chú trọng phát hiện, bồi dưỡng, trọng dụng nhân tài; nhanh chóng xây dựng cơ cấu nguồn nhân lực hợp lý về ngành nghề, trình độ đào tạo, dân tộc, vùng miền…; có cơ chế và chính sách gắn kết có hiệu quả trường đại học với cơ sở nghiên cứu khoa học và doanh nghiệp để chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ vào sản xuất kinh doanh. Xây dựng một số trường đại học trọng điểm đạt trình độ khu vực và quốc tế

+ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục, phát huy tính tích cực, sáng tạo của người học, khắc phục lối truyền thụ một chiều.

+ Hoàn thiện hệ thống đánh giá và kiểm định chất lượng giáo dục. Cải tiến nội dung và phương pháp thi cử nhằm đánh giá đúng trình độ tiếp thu tri thức, khả năng học tập. Khắc phục những mặt yếu kém và tiêu cực trong giáo dục.

+ Thực hiện xã hội hoá giáo dục. Huy động nguồn lực vật chất và trí tuệ của xã hội tham gia chăm lo sự nghiệp giáo dục. Phối hợp chặt chẽ giữa ngành giáo dục với các ban, ngành, các tổ chức chính trị – xã hội, xã hội – nghề nghiệp…để mở mang giáo dục, tạo điều kiện học tập cho mọi thành viên trong xã hội.

+ Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động giáo dục.

+ Đổi mới cơ chế quản lý giáo dục. Phân cấp, tạo động lực và sự chủ động của các cơ sở, các chủ thể tiến hành giáo dục. Nhà nước tăng đầu tư tập trung cho các mục tiêu ưu tiên, các chương trình quốc gia phát triển giáo dục, hỗ trợ các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; thực hiện việc miễn giảm đóng góp và cấp học bổng cho học sinh nghèo, các đối tượng chính sách, học sinh giỏi.

+ Tăng cường hợp tác quốc tế về giáo dục và đào tạo. Tiếp cận chuẩn mực giáo dục tiên tiến của thế giới phù hợp với yêu cầu phát triển của Việt nam. Có cơ chế quản lý phù hợp đối với các trường do nước ngoài đầu tư hoặc liên kết đào tạo.

– Đa dạng hoá các loại hình đào tạo

– Tăng chỉ tiêu, mở rộng quy mô

– Tách phân phối ra khỏi quá trình sản xuất (sinh viên tự tìm và tự tạo việc làm)

– Tổ chức lại các trường đại học để nâng cao hiệu quả đào tạo (xây dựng đại học vùng)

– Đổi mới cơ cấu ngành, nghề, quy trình đào tạo

9/ Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP ngày 2/11/2005 về đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt nam giai đoạn 2006 – 2020:

* Quan điểm chỉ đạo:

+ Gắn kết chặt chẽ đổi mới giáo dục đại học với chiến lược phát triển kinh tế xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, nhu cầu nhân lực trình độ cao của đất nước và xu thế của khoa học và công nghệ

+ Hiện đại hoá hệ thống giáo dục đại học trên cơ sở kế thừa những thành quả giáo dục đào tạo của đất nước, phát huy bản sắc dân tộc, tiếp thu tinh hoa nhân loại, nhanh chóng tiếp cận xu thế phát triển giáo dục đại học tiên tiến trên thế giới

+ Đôỉ mới giáo dục đại học phải đảm bảo tính thực tiễn, hiệu quả và đồng bộ; lựa chọn khâu đột phá, lĩnh vực ưu tiên và cơ sở trọng điểm để tập trung nguồn lực tạo bước chuyển rõ rệt. Việc mở rộng quy mô phải đi đôi với nâng cao chất lượng; thực hiện công bằng XH đi đôi với đảm bảo hiệu quả đào tạo; phải tiến hành đổi mới từ mục tiêu; quy trình, nội dung đến phương pháp dạy và học, phương thức đánh giá kết quả học tập; liên thông giữa các ngành, các hình thức, các trình độ đào tạo; gắn bó chặt chẽ và tạo động lực để tiếp tục đổi mới giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp

+ Đổi mới cơ chế quản lý giáo dục. Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước và việc đảm bảo quyền tự chủ, tăng cường trách nhiệm XH, tính minh bạch của các cơ sở giáo dục đại học. Phát huy tính tích cực và chủ động của các cơ sở giáo dục đại học trong công cuộc đổi mới.

+ Đổi mới GDĐH là sự nghiệp của toàn dân dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước. Nhà nước tăng cường đầu tư cho giáo dục, đẩy mạnh xã hội hoá, tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế chính sách để các tổ chức, cá nhân và toàn XH tham gia phát triển GD ĐH.

* Nhiệm vụ và giải pháp đổi mới: